Đo dinh dưỡng trong đất: Chìa khóa cho canh tác hiệu quả

Khi nói “bón đúng, tưới đúng”, điều chúng ta thực sự cần không phải là con số trên bao phân, mà là lượng dinh dưỡng mà rễ cây có thể hấp thụ ngay tại thời điểm đó. Công nghệ của Enfarm giúp bà con nông dân theo dõi môi trường đất liên tục, biến những quyết định vốn theo cảm tính thành những lựa chọn có cơ sở khoa học.

Hình 1: Ứng dụng công nghệ đo dinh dưỡng trong đất của enfarm có thể giúp tăng năng suất cây trồng

Từ dữ liệu đến quyết định: Ví dụ thực tiễn

1. Hiểu đất, hiểu cây

• Phân bón và dinh dưỡng: Tỷ lệ dinh dưỡng cây “uống” thường khác tỷ lệ ghi trên bao phân. Quan trọng là đo lường lượng dinh dưỡng hòa tan trong đất theo thời gian thực để cây hấp thụ tốt nhất.
• Đo lường pH và độ ẩm: Cảm biến của Enfarm ghi lại sự thay đổi của pH và độ ẩm, giúp bà con biết khi nào đất đã hấp thụ đủ dinh dưỡng và cần can thiệp tiếp theo. Việc này biến pH và độ ẩm từ những “hộp đen” thành các con số rõ ràng, có thể hành động.

2. Nâng cao năng suất và tiết kiệm chi phí

• Thí nghiệm cà phê: Tại Cư Kuin (Đắk Lắk), một thí nghiệm trên cây cà phê năm 2024 cho thấy:
  • Các lô được bón phân theo khuyến nghị của Enfarm đã tăng năng suất tới 30%.
  • Đồng thời, tiết kiệm được khoảng 25% đạm và 60% kali nhờ tận dụng dinh dưỡng dư thừa trong đất.
• Khảo sát sầu riêng: Dữ liệu từ 30 vườn sầu riêng ở Đắk Lắk chỉ ra rằng:
  • 100% vườn bón thừa đạm, trong khi chỉ có 3% bón đủ kali. Sự mất cân đối này làm giảm chất lượng trái.
  • Múi lỗi tăng khi bón đạm vượt quá nhu cầu.
  • Giữ độ ẩm đất dưới 70% bão hòa ở giai đoạn gần thu hoạch giúp hạn chế trái bị hư hỏng.

Khắc phục sự khác biệt của đất

Mỗi vùng đất lại giữ và nhả dinh dưỡng khác nhau, đó là lý do “một công thức cho mọi nơi” thường không hiệu quả.

• Cải tạo đất: Thay vì vội vàng đổi công thức phân bón, hãy tập trung cải tạo đất bằng cách bổ sung hữu cơ và trung hòa độ chua. Khi chất lượng đất được nâng cao, mỗi kilôgam phân bón sẽ tạo ra nhiều dinh dưỡng dễ hấp thu hơn, giúp tăng năng suất và chất lượng cây trồng.
• Ra quyết định dựa trên dữ liệu: Dựa vào các chỉ số đo đạc theo thời gian thực (pH, độ ẩm, nhiệt độ), bà con có thể cắt giảm lượng phân bón không cần thiết, bổ sung đúng phần đất đang thiếu và chọn đúng thời điểm tưới nước.

Kết luận

“Quan trắc đất theo thời gian thực” không chỉ là một khái niệm kỹ thuật, mà là một cách thay đổi mô hình sản xuất. Việc chuyển đổi sang mô hình canh tác có dữ liệu rõ ràng giúp bà con tối ưu hóa chi phí, tăng năng suất, đồng thời giảm áp lực lên môi trường. Kết quả là nhiều nông sản hơn trên mỗi kilôgam phân bón, trái ngon hơn và ít lỗi hơn.

Hình 2: Kết quả khảo sát việc sử dụng phân bón tại 30 vườn sầu riêng ở Tây Nguyên

Nguồn tham khảo

Li, Y. et al. (2019). Liming effects on soil pH and crop yield depend on lime material type, application method and rate, and crop species: a global meta-analysis. Journal of Soils and Sediments, 19, 1393–1406. (Global quantitative effects of liming on pH & yield).

Enesi, R. O. et al. (2023). Liming remediates soil acidity and improves crop yield and profitability: a review and meta-analysis. Frontiers in Agronomy. (Yield and profitability responses to liming; importance of material and rate).

Gu, H.-H. et al. (2020). Meta-analysis of the relationship between potassium fertilizer and crop quality in China. Journal of Plant Nutrition and Fertilizers, 26(10), 1749–1757. (K effects on °Brix, firmness, sugar/acid ratio; K₂SO₄ vs KCl).

Neilsen, G. H., Neilsen, D., & Herbert, L. (2009). Nitrogen fertigation… affects yield, firmness and color of apples. HortScience, 44(5), 1425–1431. (High N reduces firmness and red color without raising cumulative yield).

Zhang, H. et al. (2021). How Does the Waterlogging Regime Affect Crop Yield? A Global Meta-Analysis. Frontiers in Plant Science, 12, 634898. (Average yield losses under waterlogging; sensitivity to timing/duration).

Pallaoro, M. et al. (2023). Effect of Waterlogging on Growth and Productivity of Fruit Crops: A Review. Horticulturae, 10(6), 623. (Impacts of waterlogging on fruit yield and quality).

Chivenge, P. et al. (2021). Co-benefits of nutrient management tailored to smallholder agriculture. Global Food Security. (Meta-analysis of site-specific nutrient management: yield ↑ ~12%, N ↓ ~10%, profit ↑ ~15%).Tripathi, V. K. et al. (2024). Real-time nitrogen monitoring and management to augment N use efficiency…Soil Security. (Rationale and approaches for real-time N assessment and decision support).